RUBUTATTUN WAKOKIN HAUSA
Assalamu alaikum.
A darasinmu na baya mun duba ire-iren baiti ne guda hudu. To yau za mu dora:
5. Tahmisi
Tahmisi, kalmar Larbci ce da ke nufin biyartawa.. Wato mayar da wani abu da adadinsa bai kai biyar ba zuwa biyar. A nan, wani mawaki ne kan shirya waka mai dango biyu-biyu. Daga baya sai wani mawakin daban ya kara wa kowane baiti na wakar dango uku-uku, su zama dango biyar-biyar ga kowane baiti. Wato daga mai kwar biyu ta koma mai kwar biyar.
Tahmisi tamkar sharhi ne ko karin bayani ga kunshiyar waka. Domin dangogin da mai tahmisi kan kara sukan saje da kunshiyar dangogi bi-biyu na ainihin wakar.
Misalin tahmisi shi ne "Wakar zuwa birnin Kano" ta Malam Yahawa Gusau, wadda Malam Bello Gidadawa ya yi wa tahmisi. Da wakar "Arew Mulukiya ko Jamhuriya" ta Malam Sa'adu Zungur, wadda Malam Yusufu Kantu Isa ya yi wa tahmisi. Ga misali:
Sa'adu Zungur,
In za ka fadi fadi gaskiya,
Komai taka ja maka ka biya.
Bello Gidadawa,
n zance za ka yi kai tsaya,
In nuna ma hanya daya,
In ka san ka isa Zabiya,
In za ka fadi fadi gaskiya,
Komai taka ja maka ka biya.
6. Tarbi'i
Tarbi'i na nufin huduntawa. Kamar dai tahmisi da muka yi bayani ne. Sai dai shi mawaki na biyu na kara dango biyu-biyu bisa biyun mawakin farko ne, baitocin wakar su zama masu dango hudu-hudu. Kamar wata wakar Isa da Shehu Mujaddadi da Malam Muhammad Auwal ya yi wa tarbi'i. Misali:
isa dan Shehu:
A mu gode badini zahiri,
Jama'ag ga Karimi Kadiri.
Muhammad Auwal,
Ya musulmi kui mana hanzari,
A mu zamka yabo gun Gafiri,
A mu gode badini zahiri,
Jama'ag ga Karimi Kadiri.
Ma'as Salam.
Assalamu alaikum.
A darasinmu na baya mun duba ire-iren baiti ne guda hudu. To yau za mu dora:
5. Tahmisi
Tahmisi, kalmar Larbci ce da ke nufin biyartawa.. Wato mayar da wani abu da adadinsa bai kai biyar ba zuwa biyar. A nan, wani mawaki ne kan shirya waka mai dango biyu-biyu. Daga baya sai wani mawakin daban ya kara wa kowane baiti na wakar dango uku-uku, su zama dango biyar-biyar ga kowane baiti. Wato daga mai kwar biyu ta koma mai kwar biyar.
Tahmisi tamkar sharhi ne ko karin bayani ga kunshiyar waka. Domin dangogin da mai tahmisi kan kara sukan saje da kunshiyar dangogi bi-biyu na ainihin wakar.
Misalin tahmisi shi ne "Wakar zuwa birnin Kano" ta Malam Yahawa Gusau, wadda Malam Bello Gidadawa ya yi wa tahmisi. Da wakar "Arew Mulukiya ko Jamhuriya" ta Malam Sa'adu Zungur, wadda Malam Yusufu Kantu Isa ya yi wa tahmisi. Ga misali:
Sa'adu Zungur,
In za ka fadi fadi gaskiya,
Komai taka ja maka ka biya.
Bello Gidadawa,
n zance za ka yi kai tsaya,
In nuna ma hanya daya,
In ka san ka isa Zabiya,
In za ka fadi fadi gaskiya,
Komai taka ja maka ka biya.
6. Tarbi'i
Tarbi'i na nufin huduntawa. Kamar dai tahmisi da muka yi bayani ne. Sai dai shi mawaki na biyu na kara dango biyu-biyu bisa biyun mawakin farko ne, baitocin wakar su zama masu dango hudu-hudu. Kamar wata wakar Isa da Shehu Mujaddadi da Malam Muhammad Auwal ya yi wa tarbi'i. Misali:
isa dan Shehu:
A mu gode badini zahiri,
Jama'ag ga Karimi Kadiri.
Muhammad Auwal,
Ya musulmi kui mana hanzari,
A mu zamka yabo gun Gafiri,
A mu gode badini zahiri,
Jama'ag ga Karimi Kadiri.
Ma'as Salam.
Post a Comment
0 comments
Dear readers, after reading the Content please ask for advice and to provide constructive feedback Please Write Relevant Comment with Polite Language.Your comments inspired me to continue blogging. Your opinion much more valuable to me. Thank you.