Rayuwar 'yan matanci da mata ke yi abu ne da ya dace a lura da shi tamkar yadda a ke lura da sauran al'amuran da su ka shafi rayuwa. Don a irin wad'annan lokutan
mata da yawa su ke lalacewa, wasu kuma su koyi munanan d'abi'u ko ta sanadin samarinsu ko ta sanadin kawayensu, abin da ke haifar da haka shi ne gurbacewar al'adunmu da kuma samun shigowar sababbin bak'in al'adu. Sannan sababbin nau'o'in na'urorin fasaha, wanda su ka hada da wayar selula da kuma intanet da 'Facebook' da 2go Sai ka ga yarinya mace wacce ba ta fice Shekaru goma sha uku ba ta mallaki wayar kanta, wani bi ma iyayenne su ke siya mata su bata don gata, ba tare da sun lura ko sun sa ido a kan su waye da waye za su bugo mata ba,
ko kuma za ta bugawa ba. Ko da kuwa mace ta mallaki wasu shekaru ni ban ga
ribar hirar waya ga wandanda ba ma'aurata ba ko muharramai ba, saboda hak'i
k'a irin wannan hirarrakin na samari da 'yan mata a yawancin lokuta ba sa haifar da alheri. Musamman in a ka yi la'akari da lokutan da a ke yin hirar
lokacin kwanciyar bacci ne, su kan yi amfani da kalmomi ne ba ma na so ba,
na sha'awa zalla don kwantarwa juna zuciya, da wuya ka ji su na tattaunawa
kan batun aure da zamansa. Yarinya k'arama sai ka ga ta san komi, kuma in har zuciyarta ta yi zurfi a kan sha'awar abokin hirarta ko wani daban sai a
ga ba wuya ta lalace, kafin iyaye su farga labarin ya munanta. Yadda mace ta ke da kunya sai ka ji ta saki baki, wai kawai don namiji ya turo mata kati.
Ni dai a nazarin da na yi na fahimci in har ba'a lura an yi gyara ga rayuwar 'yanmatanci ba to, wallahi kar mu taba saka ran al'umma za ta gyaru, ko kuma shugabanni za su gyaru su dinga gudanar da mulki a cikin adalci Sabo
da tarbiya ta na samuwa ne tunda daga gida. In muka waiwaya baya muka dubi
rayuwar 'yan matan da sai muga tana da bambanci da ta yanzu, tun daga kan '
yan matan da iyayensu, dan galibin iyayen da suna kokari suna bayar da gudu
mmawa wajen kame kansu daga kwadayin irin mazajen da suke zuwa wurin 'ya'yansu, kuma su na tsawatarwa 'ya'yan tare da sa mu su idanu a kan al'amuransu
na yau da kullum. Kuma al'adun mutanen da su ka shude wajibi ne makwabci da 'yan uwa su taimaka wajen tarbiyar 'ya'ya, kuma ko wanne irin laifi ya ga
d'an makwabcinsa ya yi kai tsaye zai tsawatar masa ko ya tari uban ya sanar da shi don a gaggauta daukar mataki, amma yanzu iyaye ba sa son laifukan
'ya'yansu, Sun fi so ai ta yabon 'ya'yan, ko da kuwa ba su yi abin yabon ba, ko a yi shiru a zuba musu ido su ci karensu ba babbaka, ba dama makwabci ya fad'i wani gyara ga d'an makwabcinsa sai abin ya zama jidali, in an yi sa'a uban ya yadda to uwa mace sai ta ce atabau ba ta yadda ba, an yiwa 'yarta sharri.
Wasu iyayen dai fatansu su ga saurayi dan mutunci na zuwa gurin 'ya'yansu. Yayin
da mafi yawancin iyayen yanzu idanunsu suka fi karkata kan mai dukiya, ko 'ya'yan manya ba
wai dole mai kyakykyawan hali ba ko mai mutunci. Sannan al'adun ma na 'yanmatanci ya sauya, irin su kunya da kawaici yanzu galibin 'yan matan ba sa yi, su kan bude baki su fadi duk wata kalma da su ka san za ta ja hankalin namijin da ba mujinsu ba, don kawai cimma wasu bukatu na kyale-kyalen rayuwa. Wasu ma kan fita wuraren shakatawa tare, su hole son ransu iyaye na gida. Har kullum wajibine mace ta-gari ta san cewa babu Soyayyar da ta kai ta aure dadi da armashi. Masana da yawa sun bayar da bayanai kan dad'in Soyayya a gidan aure
saboda halaccin aure a tsarin ko wacce al'ada ya ba da damammaki na kusantar juna tare da debe kewa. Don haka in har namiji na son mace da gaske to ya aureta ya kaita gidansa ya gwada mata duk launin son da ya dace. Ba maganar doguwar Soyayya a waje, a yi Shekara da Shekaru ana abu daya, wani bi ma har sai an kai ga yin abin da ba'a so, Sannan kuma daga baya ai aure, to, wajibine mace ta sani tsawaita rayuwar 'yan matanci na kashe sha'awarta a gidan aure a na yinsa ne don kunya da mutunci, in su ka gushe kuma da wuya zaman aure ya yi dadi
Ai da ba'a faye yawan sake-saken aure ba kamar yanzu, saboda 'yan matan da
yawancinsu suna matukar kame kansu daga duk wani abu da zai zubar musu da mutunci, kuma da wuya ka samu soyayyar son zuciya, wato mace ta rinka
nunawa namiji soyayya a fili bayan a zuciyarta ba ta son shi abin hannunsa
ta ke so. Su sukan yi soyayyane dan suna son mutum har zuciya, dan Allah ba wai dan wani abin duniya ba, ko kwadayin wani mukami ko matsayi da ya ke da shi ba, Sannan ba su da wata cikakkakiyar sakewa da namiji in ba mujinsu ba ne, kuma ko wayewar tara samari barkatai ma ba su da ita, irin na 'yanmatan yanzu wanda sai ka samu mace da samari goma kuma duk iyayenta na sane, a cewarsu wai ba sa son su yi mata auren dole. Sabanin mutanen da, in dai mutum na farko ya turo ta ce bata son shi, to da wuya ta k'i na biyun, wanda da wuya a hada shekara a na zance ba ai auren ba. Haka ne yasa auren mutanen da ya ke karko saboda an gina shi da tubala ma su kwarin gaske.
Yakamata mu lura cewa mu al'umma a yau mun gaza a kan duk-kan al'amuran da
mu ke gudanarwa, amma me ya sa ba mu gaza ba wajen ciyar da cikkunanmu abin
ci ba?, mu kan yi ko wanne irin aikin wuya don mu samu abincin da za mu ci,
to, in haka ne me ya sa zamu gaza wajen bin dokokin da addinanmu da al'adunmu su ka shimfida ma na? Kar mu zuba idanu a kan rayuwar 'ya'yanmu mu ce wai zamani ne ya zo da haka, ya zama tilas mu gyara tarbiyarsu dai-dai gwargwadon iyawarmu. Allah ya sa mu dace.
Sa'adatu Baba Ahmad
(mrs Shehu Bayero Sanusi)
Rayuwar 'yan matanci da mata ke yi abu ne da ya dace a lura da shi tamkar yadda a ke lura da sauran al'amuran da su ka shafi rayuwa. Don a irin wad'annan lokutan
mata da yawa su ke lalacewa, wasu kuma su koyi munanan d'abi'u ko ta sanadin samarinsu ko ta sanadin kawayensu, abin da ke haifar da haka shi ne gurbacewar al'adunmu da kuma samun shigowar sababbin bak'in al'adu. Sannan sababbin nau'o'in na'urorin fasaha, wanda su ka hada da wayar selula da kuma intanet da 'Facebook' da 2go Sai ka ga yarinya mace wacce ba ta fice Shekaru goma sha uku ba ta mallaki wayar kanta, wani bi ma iyayenne su ke siya mata su bata don gata, ba tare da sun lura ko sun sa ido a kan su waye da waye za su bugo mata ba,
ko kuma za ta bugawa ba. Ko da kuwa mace ta mallaki wasu shekaru ni ban ga
ribar hirar waya ga wandanda ba ma'aurata ba ko muharramai ba, saboda hak'i
k'a irin wannan hirarrakin na samari da 'yan mata a yawancin lokuta ba sa haifar da alheri. Musamman in a ka yi la'akari da lokutan da a ke yin hirar
lokacin kwanciyar bacci ne, su kan yi amfani da kalmomi ne ba ma na so ba,
na sha'awa zalla don kwantarwa juna zuciya, da wuya ka ji su na tattaunawa
kan batun aure da zamansa. Yarinya k'arama sai ka ga ta san komi, kuma in har zuciyarta ta yi zurfi a kan sha'awar abokin hirarta ko wani daban sai a
ga ba wuya ta lalace, kafin iyaye su farga labarin ya munanta. Yadda mace ta ke da kunya sai ka ji ta saki baki, wai kawai don namiji ya turo mata kati.
Ni dai a nazarin da na yi na fahimci in har ba'a lura an yi gyara ga rayuwar 'yanmatanci ba to, wallahi kar mu taba saka ran al'umma za ta gyaru, ko kuma shugabanni za su gyaru su dinga gudanar da mulki a cikin adalci Sabo
da tarbiya ta na samuwa ne tunda daga gida. In muka waiwaya baya muka dubi
rayuwar 'yan matan da sai muga tana da bambanci da ta yanzu, tun daga kan '
yan matan da iyayensu, dan galibin iyayen da suna kokari suna bayar da gudu
mmawa wajen kame kansu daga kwadayin irin mazajen da suke zuwa wurin 'ya'yansu, kuma su na tsawatarwa 'ya'yan tare da sa mu su idanu a kan al'amuransu
na yau da kullum. Kuma al'adun mutanen da su ka shude wajibi ne makwabci da 'yan uwa su taimaka wajen tarbiyar 'ya'ya, kuma ko wanne irin laifi ya ga
d'an makwabcinsa ya yi kai tsaye zai tsawatar masa ko ya tari uban ya sanar da shi don a gaggauta daukar mataki, amma yanzu iyaye ba sa son laifukan
'ya'yansu, Sun fi so ai ta yabon 'ya'yan, ko da kuwa ba su yi abin yabon ba, ko a yi shiru a zuba musu ido su ci karensu ba babbaka, ba dama makwabci ya fad'i wani gyara ga d'an makwabcinsa sai abin ya zama jidali, in an yi sa'a uban ya yadda to uwa mace sai ta ce atabau ba ta yadda ba, an yiwa 'yarta sharri.
Wasu iyayen dai fatansu su ga saurayi dan mutunci na zuwa gurin 'ya'yansu. Yayin
da mafi yawancin iyayen yanzu idanunsu suka fi karkata kan mai dukiya, ko 'ya'yan manya ba
wai dole mai kyakykyawan hali ba ko mai mutunci. Sannan al'adun ma na 'yanmatanci ya sauya, irin su kunya da kawaici yanzu galibin 'yan matan ba sa yi, su kan bude baki su fadi duk wata kalma da su ka san za ta ja hankalin namijin da ba mujinsu ba, don kawai cimma wasu bukatu na kyale-kyalen rayuwa. Wasu ma kan fita wuraren shakatawa tare, su hole son ransu iyaye na gida. Har kullum wajibine mace ta-gari ta san cewa babu Soyayyar da ta kai ta aure dadi da armashi. Masana da yawa sun bayar da bayanai kan dad'in Soyayya a gidan aure
saboda halaccin aure a tsarin ko wacce al'ada ya ba da damammaki na kusantar juna tare da debe kewa. Don haka in har namiji na son mace da gaske to ya aureta ya kaita gidansa ya gwada mata duk launin son da ya dace. Ba maganar doguwar Soyayya a waje, a yi Shekara da Shekaru ana abu daya, wani bi ma har sai an kai ga yin abin da ba'a so, Sannan kuma daga baya ai aure, to, wajibine mace ta sani tsawaita rayuwar 'yan matanci na kashe sha'awarta a gidan aure a na yinsa ne don kunya da mutunci, in su ka gushe kuma da wuya zaman aure ya yi dadi
Ai da ba'a faye yawan sake-saken aure ba kamar yanzu, saboda 'yan matan da
yawancinsu suna matukar kame kansu daga duk wani abu da zai zubar musu da mutunci, kuma da wuya ka samu soyayyar son zuciya, wato mace ta rinka
nunawa namiji soyayya a fili bayan a zuciyarta ba ta son shi abin hannunsa
ta ke so. Su sukan yi soyayyane dan suna son mutum har zuciya, dan Allah ba wai dan wani abin duniya ba, ko kwadayin wani mukami ko matsayi da ya ke da shi ba, Sannan ba su da wata cikakkakiyar sakewa da namiji in ba mujinsu ba ne, kuma ko wayewar tara samari barkatai ma ba su da ita, irin na 'yanmatan yanzu wanda sai ka samu mace da samari goma kuma duk iyayenta na sane, a cewarsu wai ba sa son su yi mata auren dole. Sabanin mutanen da, in dai mutum na farko ya turo ta ce bata son shi, to da wuya ta k'i na biyun, wanda da wuya a hada shekara a na zance ba ai auren ba. Haka ne yasa auren mutanen da ya ke karko saboda an gina shi da tubala ma su kwarin gaske.
Yakamata mu lura cewa mu al'umma a yau mun gaza a kan duk-kan al'amuran da
mu ke gudanarwa, amma me ya sa ba mu gaza ba wajen ciyar da cikkunanmu abin
ci ba?, mu kan yi ko wanne irin aikin wuya don mu samu abincin da za mu ci,
to, in haka ne me ya sa zamu gaza wajen bin dokokin da addinanmu da al'adunmu su ka shimfida ma na? Kar mu zuba idanu a kan rayuwar 'ya'yanmu mu ce wai zamani ne ya zo da haka, ya zama tilas mu gyara tarbiyarsu dai-dai gwargwadon iyawarmu. Allah ya sa mu dace.
Sa'adatu Baba Ahmad
(mrs Shehu Bayero Sanusi)
Post a Comment
0 comments
Dear readers, after reading the Content please ask for advice and to provide constructive feedback Please Write Relevant Comment with Polite Language.Your comments inspired me to continue blogging. Your opinion much more valuable to me. Thank you.